The Isles of Scilly roept bij velen beelden op van een romantische plek; van isolatie, van piraten en als je veel fantasie hebt, zelfs van Koning Arthur-legendes. Voor veel openwaterzwemmers staat deze eilandengroep bekend als een subtropisch paradijs met kristalhelder water en diverse uitdagende zwemroutes, vlak voor de kust van het Britse vasteland. Ga je die kant op? De c in Scilly wordt niet uitgesproken; de uitspraak is dus hetzelfde als die van het Engelse woord silly (dom). Dit is de reden dat bewoners het belangrijk dat je The Isles of Scilly zegt, en niet The Scilly Islands.
Tekst: Jim Standing Foto’s: Katia Vastiau
De Scilly Swim Challenge is een ééndaagse tocht rond de vijf bewoonde eilanden (van de meer dan 140 eilanden), met een paar leuke verrassingen onderweg. Zwemmend van eiland naar eiland en wandelend over land, wordt dit zwemevenement beschouwd als een van de meest opwindende zwemuitdagingen in het Verenigd Koninkrijk.
Jezelf uitdagen
”Als je hier bent voor een wedstrijd, dan ben je op de verkeerde plek.“ Dit statement van organisator John tijdens de briefing vat het karakter van het evenement goed samen; het gaat erom jezelf uit te dagen, maar niet om de wedstrijd koste wat kost te winnen. De sfeer op het strand verandert meteen: eerst schatten de deelnemers elkaar nog met een schuine blik in, nu worden ze een beetje nerveus. Vooral als het onderwerp ‘kwal’ ter sprake komt. In de afgelopen dagen is er namelijk een ware plaag van ‘paarse stingers’ in deze wateren ontstaan. Het wordt snel duidelijk dat onze grootste tegenstander van vandaag Moeder Natuur zélf zal zijn!
Zwemroute door kwallen geblokkeerd
De ochtend brengt een zuidelijke bries, maar ook het nieuws dat een school (of beter gezegd, een ‘smack‘) kwallen onze eerste zwemroute blokkeert: een 3 km lange oversteek van St. Mary’s naar St. Agnes. We passen ons zwemplan dus maar aan en beginnen met een wandeling over het eiland. Een lange rij zwemmers in badjassen en wetsuits beweegt zich naar de nieuwe startplek aan de andere kant van het eiland. Daar aangekomen, zien we onze nieuwe bestemming:
St. Martin’s, iets meer dan 2,5 km verderop, badend in het opkomende zonlicht. Nadat we onze tassen op de volgboot hebben geinstalleerd, vormen we pods: groepen ingedeeld op zwemsnelheid, en vóór we het weten, gaan we te water! Het water is gláshelder en we zwemmen al snel over een zeegrasweide vol vissen, af en toe een hondshaai, wat krabben én natuurlijk de gevreesde paarse stingers. Een tinteling op mijn neus wijst erop dat ik in aanraking ben gekomen met een kwal.
Het voelt verrassend mild, ik ontspan, dit valt best mee. Maar een paar slagen later kleurt de wereld helemaal roze. Hoestend en proestend, alsof ik in mijn gezicht ben geslagen door een struik elektrisch geladen brandnetels, schraap ik een kwal van mijn huid. Ik voel de pijn zelfs ook in mijn handen. Zodra ik mijn gezicht weer in het water steek, verzacht de pijn wel iets, maar mijn aandacht ligt nu volledig op het ontwijken van nog een pijnlijke ontmoeting. Na een half uur zwemmen wordt het water plots weer helder, verdwijnt het zeewier en kan ik mij weer normaal concentreren. Een paar kilometer later loop ik de slipway op in Higher Town op St. Martin’s.
Onder het genot van een warme drank en wat te eten realiseren wij ons welke uitdaging nog voor ons ligt. Alle deelnemers zijn gestoken, en voor degenen zónder wetsuit is het behoorlijk ernstig. We vergelijken onze verwondingen met elkaar en tonen respect voor de meest indrukwekkende striemen. Er heerst een sterke onderlinge verbondenheid, we zitten hier tenslotte allemaal samen in, zo’n 150 zwemmers in totaal, en iedereen kijkt ondanks de striemen, uit naar de volgende etappe.
De lokale pub lonkt
Het volgende traject begint met een 2 km lange wandeling over het eiland, met adembenemende uitzichten over de archipel. Onderweg passeren we winkeltjes, een camping en een heus cricketveld dat het geheel een heerlijk excentriek Brits tintje geeft. De pub lonkt, maar 50 meter verderop staan we alweer op een strand. Klaar voor de volgende duik. Bij deze oversteek tussen St. Martin’s en Tresco worden we voor het eerst serieus beïnvloed door stromingen en getijden. De inwoners van Scilly zijn wel gewend aan deze krachten van de natuur, die hun dagelijks leven bepaalt. Onder begeleiding van een aantal kajakkers laten we ons meevoeren door de stroming tussen de rotsen en wat kleinere eilandjes. Gelukkig zijn hier minder kwallen en is het een prachtige, ondiepe zwemroute.
Voor we het weten, waden we aan land bij Old Grimsby, in niets zoals zijn naamgenoot aan de Oostkust van Engeland. De witte zandstranden schitteren in de zon en onze lunchplek, een soort buurtcentrum met opnieuw een cricketveld, biedt een welkome pauze. Na de lunch helpen we gezamenlijk de kajakkers om hun boten over Tresco naar de volgende startplek te verplaatsen. De volgende oversteek is een korte sprint van 600 meter naar Bryher. Langzaam maar zeker sluipt er competitie in de groep en ik betrap mezelf er ook op dat ik in een duel verwikkeld raak met een andere zwemmer. Hoofd omlaag, vól gas, ik bereik als eerste de kust. Ik kon het niet laten!
We zouden vervolgens van Bryher via het onbewoonde Samson naar St. Agnes zwemmen, ruim 6 km, maar opnieuw gooien de kwallen roet in het eten. We zwemmen nu langs Bryher, door lange slierten zeewier vol met verborgen kwallen, naar de zandbank van Samson. Een snelle snack later duiken we weer het water in voor een 2 km lange overgang terug naar Tresco. De wind trekt nu flink aan en ik richt me op mijn techniek en navigatie om het meeste uit elke slag te halen. Tot mijn verbazing kom ik weer als een van de eersten aan land.
Misschien is het oververmoeidheid, misschien euforie. Tijdens de volgende wandeling praat ik met een ervaren zwemmer uit de snelle groep. Hij heeft de Menai Strait en lange rivieroversteken voltooid, zijn zwempassie is duidelijk nog extremer dan de mijne. Maar we zijn het eens: Scilly is adembenemend mooi en deze uitdaging is uniek. Aangekomen bij het laatste stuk, besluit ik álles te geven.
Van Tresco naar Old Grimsby is zwaar
De laatste etappe, langs de kust van Tresco terug naar Old Grimsby, is zwaar. Mijn armen voelen de 10 km die ik al gezwommen heb echt wel, maar zodra ik in het heldere water duik, vergeet ik de vermoeidheid. Krabben, anemonen, vissen, de onderwaterwereld is altijd magisch. Even later, geen kwallen meer, tot opluchting van iedereen. Wel een nieuwsgierige zeehond die ons volgt, altijd net een stukje buiten het zicht. Plots besef ik dat ik afgedwaald ben. Vermoeidheid heeft ongemerkt mijn richtingsgevoel aangetast.
Ik corrigeer mijn koers en probeer de voorste zwemmers nog in te halen, maar dan hoor ik John’s woorden doorgalmen in mijn hoofd: ”Als je hier bent voor een wedstrijd, ben je op de verkeerde plek.“
Hij had gelijk. De schoonheid van Scilly, de pure magie van het zwemmen hier, dat is het enige dat telt. Wanneer we het strand bereiken, zijn er high fives en hugs. 24 uur geleden waren we gewoon vreemden van elkaar, nu delen we een onvergetelijke ervaring. Op de veerboot naar huis, tussen het zien van springende dolfijnen door, resteert er maar één vraag: waar zullen we hierna gaan zwemmen?
Informatie Scilly Swim Challenge
De Scilly-eilanden zijn uitzonderlijk mooi, afgelegen en ongerept en zijn de droom van elke openwaterzwemmer. Deze bijzondere plek ligt voor de kust van Cornwall en heeft hagelwitte stranden, Caribisch blauw water, perfecte havens en baaien. De Scilly Swim Challenge, die in 2025 voor de 11e keer wordt gehouden, laat het allerbeste zien op het gebied van openwaterzwemmen dat het Verenigd Koninkrijk te bieden heeft.
Deelnemers krijgen de kans om tussen de eilanden te zwemmen en te wandelen, in de veilige wetenschap dat ze worden opgevangen door een team van openwaterexperts. De combinatie van zwemmen in de koude zee met op de achtergrond de prachtige eilanden en wisselende (vaak uitdagende) omstandigheden is een ongelooflijke ervaring. De Scilly Swim Challenge begon in 2014 en de 15 km lange zwemtocht is opgedeeld in 6 zwemtochten, met telkens een korte wandeling tussendoor. De eendaagse zwemuitdaging vindt dit jaar plaats op dinsdag 2 september 2025.
Onze auteur Jim Standing is medeoprichter van fourth element en helemaal bekeert tot duiken en open water zwemmen.